به بهانه روز جهانی صنایع دستی مطالبی را در خصوص اهمیت صنایع دستی و ویژگی‌های صنایع دستی ایرانی آماده کرده‌ایم که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
در تصاویر بالای صفحه می‌توانید 14 شهر ایران را ببینید که صنایع دستی آن‌ها ثبت جهانی شده است.
تعریف صنایع دستی
صنایع دستی به آن رشته از صنایع اطلاق می‌شود که تمام یا قسمتی از مراحل ساخت فرآورده‌های آن با دست انجام گرفته و در چهارچوب فرهنگ و بینش‌های فلسفی، ذوق و هنر انسان‌های هر منطقه با توجه به میراث‌های قومی آنان ساخته و پرداخته می‌شود.
{1348- شورای صنایع دستی ایران}
صنایع دستی ایران به عنوان یکی از قطب‌های اصلی صنایع دستی جهان – به همراه چین و هند – دارای سابقه درخشان و پرپیشینه‌ای است.
خصیصه‌های صنایع دستی ایران
صنایع دستی ایران به عنوان کاربردی‌ترین هنر و نیز به عنوان تولیدی فرهنگی، خصوصیات زیر را نیز دارد:
1 – قسمت قابل ملاحظه‌ای از صنایع دستی ایران را زیراندازهای سنتی(قالی، انواع گلیم، گبه، پلاس، زیلو و ...) تشکیل می‌دهد.
2 – بخش عمده‌ای از صنایع دستی ایران در مناطق روستایی و عشایری تولید می‌شود.
3 – قسمت اعظم محصولات صنایع دستی ایران در محل سکونت صنعتگران تولید می‌شود.
4 – بیش از 70 درصد تولیدکنندگان صنایع دستی ایران را زنان تشکیل می‌دهند و لذا می‌توان گفت که زنان با ذوق و هنرمند ایرانی بالاترین سهم را در میان تولیدکنندگان صنایع دستی کشور دارند.
5 – دهه‌های متمادی است که صنایع دستی ایران، به واسطه‌ی اشتهار و اعتبار جهانی،بخشی از درآمد ارزی مورد نیاز کشور را تأمین می‌کنند.
6 – صنایع دستی ایران، به لحاظ تنوع در رأس همه‌ی ممالک جهان قرار دارد .
تأثیرات متقابل صنایع دستی و گردشگری
بررسی‌های سه دهه پایانی قرن بیستم میلادی تا به امروز، این واقعیت را مطرح کرده است که خرید سوغات، آن هم خرید سوغاتی ماندگار و با هویت که ضمناً نشانه‌ها و علایم و نمادهایی از کشور و یا مکان موضوع بازدید را به همراه داشته باشد، نه تنها تکمیل کننده‌ی سفر و بازدیدهای گردشگران است بلکه گاه جاذبه‌ای فراتر از مکان‌های تاریخی و باستانی در توریست‌ها ایجاد می‌کند.
کارشناسان عرصه‌ی گردشگری و متخصصان و صاحب نظران صنایع دستی جهان، عوامل زیر را در جذب گردشگران برای خرید آثار صنایع دستی موثر دانسته‌اند:
1- بهره‌گیری آثار صنایع دستی از نگاره‌ها، رنگ‌ها و رنگ آمیزی‌های صنعتی و سمبلیک که پیوسته مورد تأیید و در کانون توجه گردشگران قرار داشته‌است.
2- بالا بردن کیفیت آثار و افزایش میزان دوام آن.
3- تنوع تولیدات صنایع دستی و توسعه‌ی زمینه‌های کاربردی آن.
4- تولید آثار هنرهای صناعی با الهام از فرم کلی و نگاره‌های آثار تاریخی، باستانی و نیز علایم و نشانه‌های هر کشور.
5- بسته بندی مناسب آثار که درپی درک ضرورت و اجرای برنامه‌های پژوهشی و نهایتاً تولیدی بسته‌بندی به انجام رسیده است و باعث اطمینان خاطر گردشگران برای خرید و حمل و یا ارسال آن به کشور مقصد شده است.
6- قایل شدن تسهیلات لازم به منظور ارسال صنایع دستی به صورت پستی و فراهم آوردن امکانات و ارایه‌ی خدمات مناسب در زمینه‌ی بیمه، حمل و نقل و تحویل به موقع آثار در مقصد مورد نظر گردشگران که به راحت کلام باعث آن شده است که توریست‌ها آنچه را مدنظر خود یافتند، خریداری و در زمان مقتضی در اختیار داشته باشند.
7- برگزاری نمایشگاههای فصلی، سالانه و نیز بازارهای مکاره با هدف جلب و جذب توریست‌های خاص برای فروش آثار صنایع دستی.
منبع
کتاب: شناخت صنایع دستی ایران
نویسنده: حسین یاوری
انتشارات: مهکامه